Geçtiğimiz 200 yıl içinde paleontologlar 600’ün üstünde non-avian (kuş olmayan) dinozor cinsel tanımlayıp isimlendirdiler. İlk bakışta bu oldukça çok dinozor çeşitliliği şeklinde görünebilir (Bilhassa, her insanın bilmiş olduğu bir avuç dinozor göz önüne alındığında…). Fakat bu bir tek buzdağının görünen kısmının bir parçası, hepsi bu… Günümüzde neredeyse her hafta yeni dinozor türleri tanımlanmakta ve paleontolog Steve Wabg ve Peter Dodson’ın 2006’daki tahminlerine nazaran 160 milyon senelik hükümranlıkları süresince 1800’ün üstünde dinozor cinsel ortaya çıkmıştır. Bunların bir çok hemen hemen tanımlanmadı; fakat acaba hepsini bulmak mümkün olabilir mi?
Fosil kayıtları, tahminlere açık bir zamanı anlam taşır. Paleontologlar ve jeologlar 150 yıldan fazla bir süredir bu mevzu üstünde durdular. Charles Darwin ve arkadaşı-meslektaşı yerbilimci Charles Lyell’in Türlerin Kökeni’nde belirttiği şeklinde, jeolojik kayıtlar bir çok vakit muhteşem olmayabilir. Dünya jeolojik katmanlarını gelmiş geçmiş türlerin kaydının tutulduğu bir kitaba benzeterek Darwin: “biz bu tarihin yalnızca birkaç coğrafik bölgeyle sınırı olan olan son cildine sahibiz.” demiş ve “bu cildin de bir tek kısa bir kısmı korunmuş ve korunmuş her sayfadan yalnızca birkaç satırı elimizde…” diyerek yakınmıştır.
Hadi bu benzetmeyi dinozorlara uygulayalım. Yaşamış tüm dinozorların bir tek bir kısmı fosil oluşturacak şartlarda ölmüşlerdir. Fosil oluşumu için dinozorların vücutları, sediment oluşumunun mümkün olduğu yerlerde –dere yatakları, göller, kumul kaplı çöller, taşkın alanları, lagünler vb- bulunmalıdır. Bu, şu an yalnızca düşük yükseltili yerlerde yaşayan dinozorlarla ilgili fosil kayıtlarımızın varolduğu; yüksek lokalitelerde yaşayanlar hakkında elimizde fazla veri bulunmadığı anlamına gelmektedir. Söz mevzusu yüksek yerlerde yaşayan dinozorların yaşam alanları fosil oluşumunu desteklememektedir. Doğal olarak eldeki bu fosil kayıt azlığına karşın o bölgelerde dinozor cinslerinin yaşadığına dair kuşku yoktur.
Yeni bir cins keşfi için fosil kaydın varlığıyla beraber teşhis için fosilin mühim bölgelerinin iyi korunmuş olması gerekmektedir. Fosilleşme ihtimali, vakit ve fosil araştırmalarındaki bazı yetersizlikler tam dinozor çeşitliliğini kavramamızda engel oluşturmaktadır.
Fakat bunlara karşın görünüm, karamsarlık yaratacak kadar fena değil. Hemen hemen araştırmaların sürdüğü yığınla dinozor taşıyan kayaçlar var, hatta arazi emekleri meydana getirilen geniş alanlardan devamlı sürpriz veriler sağlanmaya devam ediyor. Paleontologların yeni dinozor cinsleri keşfetmeye ve tanımlamaya devam edeceklerine asla şüphem yok. Ve daha da önemlisi atılan her adım bilim adamlarının öngörülerine güç katmakta, dinozor ilişkilerine ve hususi grupların nerede- ne vakit evrildiklerine dair bilime ışık tutmaktadır. Bu detayları kullanarak paleontologlar kayaçların içinde geçmişe göz atarak ve spesifik coğrafyaları hedef alarak yeni gruplar keşfedebilir. Tek tek tüm dinozorları bulamasak ve bulduğumuz cinslere dahil tüm türlere ilişkin veri sağlayamasak da dışarıda bir yerlerde keşfedilmeyi bekleyen inanılmaz sayılarda dinozor bulunmaktadır.
Kaynak: http://blogs.smithsonianmag.com/dinosaur/2012/07/ready-for-editing-will-we-ever-find-all-the-dinosaurs/
0 Yorumlar